T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı (Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü)   Sayı     : B.07.1.GİB.4.07.16.02/Dmg-Hrç/07.22/ Konu   : Harç Muafiyeti   ……….   İlgi :     09/03/2007 tarih ve 2007-5 sayılı yazınız.   İlgide kayıtlı yazınızda, Birliğinizin 5200 Sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu’na istinaden 27/10/2007 tarih ve 294 sayılı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı oluruyla tüzel kişiliğin kurulduğu belirtilerek, kurum ve kuruluşlara verilmek üzere her türlü vergi, resim, harç ve katkı payından muaf olup olmadığınıza dair özelge istenilmektedir.   KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN: 21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğü giren; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde; a) Sermaye şirketleri b) Kooperatifler c) İktisadi Kamu Kuruluşları d) Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler e) İş ortaklıklarının, kurum kazançlarının Kurumlar Vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.   Yine aynı Kanunun “Muafiyetler” başlıklı 4 üncü maddesinin (a) bendinde, kamu idare ve kuruluşları tarafından tarım ve hayvancılığı, bilimi, fenni ve güzel sanatları öğretmek, yaymak, geliştirmek ve teşvik etmek amacıyla işletilen okulların, okul atölyelerinin, konservatuarların, kütüphanelerin, tiyatroların, müzelerin, sergilerin, numune fidanlıklarının, tohum ve hayvan geliştirme ve üretme istasyonlarının, yarış yerlerinin, kitap, gazete, dergi yayınevleri ve benzeri kuruluşların kurumlar vergisinden muaf oldukları belirtilmiştir.   Ayrıca 5200 Sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununun “Muafiyetler” başlıklı 19 uncu maddesinde, birliğe ait her türlü taşınır ve taşınmaz malların, bunların alım, satım, inşa ve kullanımları ile birlikçe yürütülen hizmet ve faaliyetlerin damga vergisi hariç her türlü vergi, resim, harç ve katkı payından muaf oldukları hüküm altına alınmıştır.   Bu açıklamalara göre, 5200 Sayılı Kanun doğrultusunda kurulduğu bildirilen birlik, Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin (a) bendinde sayılan kuruluşlar arasında sayılan kuruluşlar arasında yer aldığından Kurumlar Vergisinden muaftır.   GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN: 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar,         Dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço ve veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler bu maddede sayılı ödemelerini(avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları belirtilmiştir. Aynı maddenin 11 numaralı bendinde, çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı belirtilmiştir.   Anılan madde hükmü uyarınca tevkifat yapmak zorunda olanlar zirai mahsulleri çiftçilerden satın aldıkları esnada nakden veya hesaben ödeyecekleri alış bedelleri üzerinden bu çiftçilerin gelir vergilerine mahsuben %4 oranında vergi tevkifatı yapmak ve kestikleri bu vergileri süresi içinde muhtasar beyanname ile vergi dairesine bildirerek ödemek zorundadırlar.   Ayrıca, zirai ürünlerin alım satımının ticaret borsalarında veya toptancı hallerinde tescil ettirilerek yapılması durumunda ürün bedeli üzerinden %2 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.   Diğer taraftan, 5200 sayılı Kanunun 5 ve 11 inci maddelerine göre birlikler ürün pazarlamayacağı, sadece çiftçilerin zirai ürünlerini pazarlamalarına aracılık edebilecekleri hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle, birlik ve birlik üyesi üreticiler arasında ürün alım-satımı olmadığından tevkifat da söz konusu olmayacaktır. Ancak, söz konusu birlikler birlik üyesi çiftçilerden zirai ürün satın aldıkları takdirde alış bedelleri üzerinden gelir vergisi  tevkifatı yapmakla yükümlü olacaklardır.    KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesi ile ticari, sınaı, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabi tutulmuş, 17/1 inci maddesi ile de; genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasi partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların;   a)-İlim, fen ve güzel sanatları,tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri, Diğer İstisnalar başlıklı (4) numaralı bendin (h) fıkrasında ise, zirai amaçlı su teslimleri ile köy ve tüzel kişiliklerince köyde ikamet edenlere yapılan ticari amaçlı olmayan perakende içme suyu teslimleri, kamu kuruluşları, tarımsal kooperatifler ve çiftçi birliklerince yapılan arazi ıslahına ait hizmetleri, ....” katma değer vergisinden istisna tutulmuştur. Diğer taraftan,aynı kanunun 19 uncu maddesinde ise “Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.” denilmekte olup, söz konusu Kanunda, birliklerin, taşınır ve taşınmaz mallar, bunların alım, satım, inşa ve kullanımları ile birlikte yürütülen hizmet ve faaliyetlerle ilgili olarak yapılacak teslim ve hizmetlerin katma değer vergisinden istisna olduğuna dair herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Buna göre, Birlik Kanunlarındaki vergi muaflık ve istisna hükümleri Katma Değer Vergisi Kanunu bakımından geçersiz olup, katma değer vergisinden istisna tutulması mümkün bulunmamaktadır.   Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, Birliğin mal ve hizmet alımları ile Katma Değer Vergisi Kanununun 1 inci maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.   HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN: 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinde, “Özel Kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz.” denilmektedir.    Buna göre, Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununun 19 uncu maddesi kapsamında yer alan hizmet ve faaliyetler, 488 sayılı Kanuna göre damga vergisine tabi bulunmakta; ancak söz konusu Birliğe ait her türlü taşınır ve taşınmaz mallar ile bunların alım, satım, inşası 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre alınan harçlardan istisna tutulması gerekmektedir.   Bilgi edinilmesini rica ederim.